ประเภทของวรรณคดี
การจำแนกประเภทของวรรณคดีออกเป็นประเภทต่าง ๆ ใช้เกณฑ์การจำแนก คือ จำแนกตามจุดมุ่งหมาย รูปแบบการประพันธ์ รูปแบบทั่วไป หรือจำแนกตามแนวคิดและเนื้อหาของวรรณคดี ดังนี้
จำแนกตามจุดมุ่งหมาย
จุดมุ่งหมายของการแต่งอาจแยกออกเป็นประเภทใหญ่ ๆ ๒ ประเภท คือ
๑. สารคดี (non - fiction) ได้แก่วรรณคดีที่มีจุดมุ่งหมายเพื่อความรู้ หรือเป็นศาสตร์ เช่น ปฐมโพธิกถา พระราชพิธีสืบสองเดือน
๒. บันเทิงคดี (fiction) ได้แก่วรรณคดีที่มุ่งหมายให้ผู้อ่านมีความเพลิดเพลิน เกิดอารมณ์และจินตนาการคล้อยตามไปด้วย การเขียนอย่างมีศิลปะ ไพเราะรื่นหู มีความสมดุลและมีเอกภาพ มีแบบแผนและได้รับความนิยมปฏิบัติตาม เช่น เสภาเรื่องขุนช้างขุนแผน บทละครเรื่องอิเหนา
จำแนกตามรูปแบบการประพันธ์
รูปแบบการประพันธ์ของการแต่งวรรณคดีไทย แบ่งได้เป็น ๒ รูปแบบ คือ ร้อยกรอง และร้อยแก้ว
๑. ร้อยกรอง (prosody หรือ poetry) ได้แก่ข้อเขียนที่มีการจำกัดจำนวนคำ พยางค์ ความยาว เสียงสูงต่ำหนักเบา เอกโท สัมผัสและจังหวะไว้อย่างแน่นอน วรรณคดีประเภทนี้เรียกอีกอย่างหนึ่งว่า กวีนิพนธ์
๒. ร้อยแก้ว (prose หรือ essay) ได้แก่ข้อเขียนที่ไม่มีการกำหนดฉันทลักษณ์เหมือนร้อยกรอง เป็นความเรียงที่สละสลวยไพเราะเหมาะเจาะด้วยเสียงและความหมาย วรรณคดีที่แต่งเป็นร้อยแก้ว มี นวนิยาย นิทาน นิยาย เรื่องสั้น บันทึก บทละครสมัยใหม่
จำแนกตามรูปแบบทั่วไป
วรรณคดีอาจจำแนกออกเป็นประเภทต่าง ๆ ตามรูปแบบที่มีผู้กำหนดขึ้นโดยทั่วไป ดังนี้
๑. วรรณกรรมวรรณา (narrative literature) หรือ มุขปาฐะ (oral literature) ได้แก่ วรรณคดีที่ไม่มีตัวอักษร แต่เล่าเรื่องต่อกันมาด้วยปาก
๒. เรื่องสั้น (short story) ได้แก่ บันเทิงคดีพวกหนึ่งที่ประกอบด้วยลักษณะอันมีศิลปะ เช่น แสดงเรื่องของตัวละครอันตกอยู่ในสภาพแห่งความยากลำบาก หรืออยู่ในที่ขัดข้องอับจนแล้วต่อสู้หรือแก้ไขพฤติการณ์นั้นจนบรรลุผลที่สุดอย่างใดอย่างหนึ่ง
๓. นวนิยาย (novel) ได้แก่เรื่องที่สมมติขึ้นหรือใช้จินตนาการสร้างสรรค์ขึ้น โดยยึดหลักความสมจริงให้มากที่สุด
๔. บทละคร (Plays หรือ drama) ได้แก่วรรณคดีที่แต่งขึ้นเพื่อการแสดงประเภทเนื้อเรื่อง โดยกำหนดบทบาทของผู้แสดงให้สมจริง มีทั้งละครร้อง ละครรำ ละครพูด ละครดึกดำบรรพ์ ละครพันทาง
๕. บทเรียงความ (essay) ได้แก่ วรรณคดีที่ผู้เขียนบรรยายถึงสิ่งที่คิดอย่างลึกซึ้ง มักมีข้อเสนอเกี่ยวกับการประพฤติปฏิบัติตนในการดำเนินชีวิตด้วย
๖. นิทาน (tales) ได้แก่เรื่องเล่าที่ประดิษฐ์ขึ้น โดยมิได้ตั้งใจจะให้ผู้ฟังเข้าใจว่าได้เกิดขึ้นจริง
จำแนกตามแนวคิดและเนื้อหา
โดยอาศัยแนวคิดและเนื้อหาของวรรณคดีนั้น ๆ มาเป็นเกณฑ์ จำแนกเป็นประเภทต่าง ๆ ได้ดังนี้
๑. วรรณคดีประวัติศาสตร์
๒. วรรณคดีศาสนา
๓. วรรณคดีสื่ออารมณ์ขัน
๔. วรรณคดีการเมือง
๕. วรรณคดีวิวิธ (เบ็ดเตล็ด)
๖. วรรณคดีคำสอน
๗. วรรณคดีมรดก
๘. เรื่องสั้นและนวนิยาย
๙. ปริวรรณคดี
วรรณคดีไทย
ที่มา เอกสารการสอนชุดวิชาภาษาไทย ๔ สาขาวิชาศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช พิมพ์ครั้งที่ ๔ , ๒๕๔๖.
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น